UBL gastschrijver doet onderzoek naar de historie van grenzen

2 december 2021

LEIDEN – Natuurschrijver Kester Freriks is aangesteld als gastschrijver bij de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). Samen met Martijn Storms, conservator Kaarten en Atlassen bij de UBL, gaat hij aan de hand van oude landkaarten op zoek naar bijzondere sporen van grenzen in de cultuurgeschiedenis en in het Nederlandse landschap. Het gastschrijverschap vindt plaats in het kader van Leiden European City of Science 2022, waar Leiden een jaar lang de Europese hoofdstad van de wetenschap is.

Freriks en Storms gaan zich verdiepen in de cultuurhistorische achtergronden van de grenzen en de kaarten waar ze op te vinden zijn. Ook gaan zij samen op pad om de sporen te traceren en om in gesprek te gaan met bewoners over de historie van het landschap. De natuurschrijver zegt verrast te zijn door het aantal Nederlandse kaarten dat grenzen afbeeldt: ‘Grenslijnen, waterlinies, riviergrenzen, staatsgrenzen, dijken en sloten als grenzen, ja, zelfs de grens tussen eb en vloed of tot waar luidende klokken hoorbaar zijn. Nederland was een land van grenzen en het is een spannende vraag om te onderzoeken wat er van al die grenzen nog over is.’, zegt hij. Zijn doel is om de papieren collectie tot leven te wekken: ‘we willen ontraadselen waarom Nederland een land van grenzen is.’. Het resultaat van de ontdekkingen wordt beschreven in het boek Grensverkenningen. Langs oude grenzen in Nederland. die in het voorjaar zal verschijnen bij uitgeverij Athenaeum.

De aardrijkskundige collectie van de UBL is ontstaan door de Leidse verzamelaar Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis. Hij studeerde rechten aan de Universiteit Leiden en promoveerde, twee jaar later werd hij firmant van het uitgevershuis van zijn grootvader. Toen die werd overgenomen door E.J. Brill, kon Bodel zich volledig richten op het verzamelen van kaarten, topografische prenten, tekeningen etc. Bij zijn overlijden in 1872 liet hij zijn collectie van meer dan 50.000 kaarten en 300 atlassen na aan de UBL.